پستهای نیروگاه
جهت انتقال انرژی تولیدی در واحد های نیروگاه دو پست نیروگاهی احداث شده است سطح ولتاژ پست در بخش گاز 230 كیلو ولت و در بخش بخار 400 كیلوولت می باشد.
پست 230 كیلو ولت نیروگاه دارای 19 فیدر ( 9 فیدر خط ، 9 فیدر نیروگاه و 1 فیدر كوپلاژ ) و از نوع باسپار دوبل است . پست 400 كیلو ولت نیروگاه نیز دارای 10 فیدر شامل 3 فیدر خط ، 4 فیدر نیروگاه ، و 1 فیدر كوپلاژ و 2 فیدر ارتباطی با پست 230 كیلو ولت می باشد .
سیکل ترکیبی چیست؟
برای پاسخ به پرسش مذكور در ابتدا تعریفی از انواع توربین ها و اصول كلی كار آنها ارائه می دهیم . توربین ها اصولا بر اساس عامل ایجاد كننده كار تقسیم بندی می گردند اگر عامل فوق گاز باشد توربین گازی ، اگر بخار باشد آنرا بخاری اگر آب باشد آبی و چنانچه باد باشد ، توربین بادی گویند . توجه داشته باشیم كه منظور از گاز، گاز ناشی از احتراق است ، لذا نوع سوخت دخیل در آن كه حسب مورد می تواند گازوئیل ، مازوت یا گاز باشد در این تقسیم بندی ها اهمیت ندارد ( اگرچه در کشور ما سوخت گاز ، سوخت غالب اینگونه توربین هاست . )
هر توربین گاز v94.2 متشكل از دو محفظه احتراق است كه در طرفین توربین نصب هستند و سوخت ( گاز و یا گازوئیل ) پس از ورود آن ، همراه با عملكرد سیستم جرقه مشتعل شده و با هوایی كه از سمت فیلترهای ورودی وارد كمپرسور شده و پس از انبساط از آن خارج می شود وارد ناحیه محفظه احتراق شده ،محترق می گردد و گازی با درجه حرارت حدود 1050 درجه سانتیگراد تولید می نماید . گاز مذكور وارد توربین گاز گشته و سبب گردش توربین و در نتیجه محور ژنراتور شده و تولید برق می كند . محصول خروجی از توربین گاز ، دودی است با درجه حرارت حدود 550 درجه سانتیگراد كه به عنوان تلفات حرارتی از طریق دودكش وارد جو می شود و به این ترتیب توربین گاز در بهترین شرایط بهره برداری حدود 33 درصد تولید انرژی می كند . به بیان دیگر 67 درصد دیگر به عنوان تلفات حرارتی محصوب و فاقد كارائی می باشند . ایده سیكل تركیبی در واقع بازیافت مجدد از بخش67 درصد
می باشد . ایده سیكل تركیبی در واقع بازیافت مجدد از بخش 67 درصد یاد شده است . به این ترتیبكه در بخش خروجی اگزوز هر توربین گاز با نصب دریچه های كنترل شونده ، گاز داغ فوق را به قسمت دیگ بخار هدایت ، تا آب موجود در آن به بخار سوپرهیت ( بخار خیلی داغ و خشك ) با درجه حرارت حدود 530 درجه سانتیگراد تبدیل و به همراه بخار خروجی از بویلر دوم جهت استفاده در یك توربین بخار بكار گرفته شود .به این ترتیب در بخش دیگ بخار چون از مشعل و سوخت جهت گرمایش صرفه جویی می شود ، راندمان در كل ، افزایش یافته ، و به رقمی معادل 55 در صد می رسد ( نزدیك به 25 درصد از 67 درصد تلفات فوق الذكر بازیافت و تبدیل به انرژی الكتریكی می شود . ) این بخار پس از انجام كار در توربین بخار ، افت درجه حرارت پیدا كرده و دمای آن به رقمی حدود 60 درجه سانتیگراد می رسد و در اینجا نیز به منظور استفاده مجدد از آن ، بخار فوق توسط سیستم خنك كن ( در نیروگاه كرمان به كمك فن های پر قدرت ) سرد و تبدیل به آب شده و جهت استفاده مجدد پس از انجام عملیات تصفیه بین راهی ، وارد تانك تغذیه می گردد ، تا دوباره وارد دیگ بخار گشته و تبدیل به بخار سوپرهیت شود .این چرخه را سیكل تركیبی گویند كه نیروگاه كرمان یكی از بزرگترین نیروگاه های نوع فوق در سطح كشور محسوب می شود.آب مورد نیاز این نیروگاه از طریق سه حلقه چاه حفر شده در دشت چوپار ، تامین و به كمك خط لوله به استخر آب خام نیروگاه به ظرفیت3000 متر مكعب وارد و ذخیره تا پس از انجام عملیات تصفیه ، مورد استفاده بویلرهای نیروگاه قرار گیرد ، ظرفیت آب دهی چاه های مذكور 80 لیتر در ثانیه است .
ویژگیهای شاخص نیروگاه کرمان
الف ) تجهیزات اتوماتیك نیروگاه
این نیروگاه در نوع خود یكی از نیروگاه های اتوماتیك و مدرن كشور با قابلیت كارایی و دسترسی بالاست و جهت بهره برداری از آن بر خلاف نیروگاه های قدیمی با ظرفیت مشابه نیاز به نیروی انسانی زیادی نیست
( حداكثر 25درصد نیروی انسانی نیروگاه های با ظرفیت مشابه قدیمی جهت بهره برداری این نیرگاه كافی است ) طبعا با توجه به مراتب فوق و حجم تجهیزات اتوماسیون بكار رفته ، نیروی انسانی مربوطه باید از تخصص و تجربه قابل قبول برخوردار باشد تا بتواند متناسب با نیازهای
فن آوری های نوین از آن بهره برداری نمایند . با توجه به استهلاك بالای توربین های گازی به دلیل كاركرد درجه حرارت بالا ، تعمیرات به موقع تامین به موقع ، قطعات یدكی نیروگاه ، بهره برداری مناسب و حفظ شرایط ایمن كار كرد واحد ها در كنار عامل نیروی انسانی متخصص مهمترین عواملی است كه در حفظ كارایی نیروگاه و ارتقاء آن بسیار موثر است .
ب ) سرعت قرارگیری در شبکه
توربین های گازی این نیروگاه در شرایط سرد حداكثر ظرف 5 دقیقه و در شرایط گرم حداكثر بین یك تا سه ساعت قادر هستند استارت شده و به شبكه متصل گردند و این موضوع با توجه به ویژگیهای شبكه كشور ما و نیاز های با لقوه ای كه بعضا به صورت لحضه ای بالاخص در ساعات حداكثر مصرف برق اتفاق می افتد حائز اهمیت است .
ج ) استفاده از سوخت مختلط
بكار گیری سوخت مختلط نیز یكی دیگر از شاخصهای نیروگاه كرمان است به طوری كه در صورت كمبود هر یك از سوخت های گاز یا گازوئیل
می توان با استفاده از سوخت دوم كسری سوخت دیگر را به راحتی جبران كرد.
د ) كنترل آلاینده های زیست محیطی
این نیروگاه در نوع خود یكی از سالم ترین نیروگاه های مورد استفاده دنیا در جهت موضوع مورد بحث است . استفاده از مشعل پرمیكس با شعله آبی كه توام با احتراق كامل است ، سبب می گردد گاز های NOX و گلخانه ای كاهش یافته و آلایشات محیط زیست ناشی از موضوع فوق با ناز لترین حد خود تقلیل یابد ، در عین حال با توجه به شرایط اقلیمی منطقه و به منظور تثبیت شن های روان و جلو گیری از حركت آن كه در نهایت منجر به آسیب رسانیدن و كثیفی زود رس فیلترهای هوای ورودی كمپر سورها می گردد . در 60هكتار از 120هكتار مساحت نیروگاه ، فضای سبز ایجاد شده كه شامل 30000 اصله از انواع گونه های درختی مقاوم و مناسب آب و هوای كویری می باشند و به كمك سیستم آبیاری قطره ای مورد نگهداری و پرورش قرار گرفته و به شكل هلال نیروگاه را در مقابل گرد وغبار بیابانهای اطراف محافظت می كنند رشد و نمو درختان فضای سبز فوق در آینده ، نمای بسیار دلپذیری به نیروگاه داده و پارك جنگلی در دل كویر ایجاد خواهد شد كه به موازات بر خوداری از ارزش های فنی برای نیروگاه دارای ویژگی های خاص زیست محیطی نیز خواهد بود هزینه احداث فضای سبز نیروگاه بالغ بر دوملیارد و پانصد میلیون ریال بوده است .
ه ) استفاده از بویلر مشعل دار
با توجه به اینكه میزان تولیدی توربین های گاز تابع دما و فشار هوای محیط می باشد جهت جلوگیری از افت تولید واحد های بخار در فصل تابستان در نیروگاه كرمان از بویلرهای مشعل دار استفاده شده است این مشعل ها در فصل تابستان مورد استفاده قرار گرفته و از افت راندمان و تولید واحد های بخار به دلیل كاهش تولیدی واحد های گازی جلوگیری
می نمایند این موضوع با توجه به افزایش تقاضای مصرف برق در فصل تابستان از اهمیت ویژه ای بر خودار است .
لازم به ذكر است مصرف سوخت مشعلهای بویلر در مقایسه با تاثیری كه آنها در افزایش تولید دارند نا چیز می باشد .